0850 470 71 00
0549 470 71 00
info@onderaydinsigorta.com

?Bireysel Emeklilik Sistemi(BES) nedir?

Bireysel Emeklilik Sistemi, bireylerin emeklilik dönemlerinde daha rahat yaşayabilmeleri, gelir elde ettikleri dönemdeki hayat standartlarını emeklilik dönemlerinde de koruyabilmeleri ve ihtiyaç duyacakları ek harcamalarını rahatça karşılayabilmeleri için mevcut kamu sosyal güvenlik sistemlerine tamamlayıcı olarak oluşturulan bir emeklilik sistemidir.

?BES ne zaman başladı?

Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu 28 Mart 2001 tarihinde kabul edilmiş, 7 Nisan 2001 tarih ve 24366 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Kanun, yayımı tarihinden 6 ay sonra 7 Ekim 2001 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 27 Ekim 2003 tarihinde ilk emeklilik planlarının tasdiki ile emeklilik şirketleri faaliyete başlamıştır.

?BES’e kimler katılabilir?

18 yaşını dolduran herkes sisteme katılabilir. Katılımcıların devlet katkısından faydalanabilmeleri için Türkiye'de ikamet etmeseler de Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmaları gerekmektedir.

?Sosyal Güvenlik Kurumu’na dâhil olan kişi BES’e katılabilir mi?

Evet, Gönüllü katılıma dayalıdır. BES; kamu sosyal güvenlik sistemlerini tamamlayıcı bir emeklilik sistemidir. SGK’ya bağlı olmayan kişiler de sisteme gönüllü olarak katılabilir.

?Bireysel emeklilik sistemine dâhil olan SGK çalışanı, sosyal güvenlik sistemindeki haklarını kaybeder mi?

Hayır, SGK’da ki hakları devam eder.

?BES, güvenli midir?

Şirketlerin emeklilik faaliyetleri Hazine Müsteşarlığı’nın, şirketin fonlarına, portföy yöneticilerine ve saklayıcılara ilişkin hesap ve işlemleri Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) denetimine tabidir. Şirketin yılsonu mali tabloları bağımsız denetim kuruluşları tarafından denetlenirken fonların hesap ve işlemleri ayrıca yılda en az bir defa bağımsız dış denetime tabidir.

Bireysel Emeklilik Sistemi'nin güvenli ve etkin biçimde işletilmesini sağlamak, katılımcıların hak ve menfaatlerini korumak amacıyla emeklilik şirketlerinin faaliyetleri Hazine Müsteşarlığı'nın günlük gözetim ve denetimine tabidir. Hazine Müsteşarlığı bu görevin yürütülmesini teminen Emeklilik Gözetim Merkezini görevlendirmiştir.

?Şirket finansal sıkıntıya düşerse ne olur, birikimlerim güvende midir?

Bireysel Emeklilik Sistemi'nde ödenen katkı paylarıyla alınan emeklilik yatırım fonu varlıkları Takasbank'ta saklanmaktadır. Emeklilik şirketi varlıkları ile emeklilik yatırım fonu varlıkları ayrıdır. 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu 17. maddesi uyarınca "Fon malvarlığı rehnedilemez, portföye ilişkin olarak yapılan işlemler haricinde teminat gösterilemez, üçüncü şahıslar tarafından haczettirilemez ve iflas masasına dahil edilemez."

?BES’de vefat teminatı var mıdır?

Hayır, Bireysel Emeklilik Sisteminde vefat teminatı bulunmamaktadır. Ancak katılımcının sözleşme süresi içinde vefat etmesi durumunda, birikimleri ve devlet katkısı ve getirilerinin tümü, varsa emeklilik sözleşmesinde belirtilen lehdarlara ya da kanuni varislerine ödenir.

?BES’den nasıl emekli olunur?

Emekli olabilmeniz için en az 10 yıl sistemde kalmanız koşuluyla 56 yaşınızı doldurmanız yeterlidir. Emekli olduğunuzda birikimlerinizi tek seferde, toplu olarak veya düzenli geri ödeme şeklinde alabilirsiniz.

?BES’de birden fazla emeklilik sözleşmesi alınabilir mi?

Evet, aynı şirketten veya farklı şirketlerden birden fazla emeklilik sözleşmesi alınabilir.

?BES’e ara ödeme yapılabilir mi?

Evet, dilediğiniz zaman ara ödeme yaparak tasarruflarınızı artırabilirsiniz.

?BES'de ödenen katkı payları hangi yatırım araçlarında değerlendirilir?

Katılımcıların ödeyecekleri katkı payları emeklilik şirketlerinin kurmuş oldukları fonlarda değerlendirilmektedir. Fon portföyüne alınabilecek para ve sermaye piyasası araçları şunlardır;

Vadeli mevduat ve katılma hesabı

Borçlanma araçları, repo ve ters repo işlemleri ile ortaklık payları,

Kıymetli madenler, kıymetli madenlere ve gayrimenkule dayalı varlıklar,

Türev araç işlemleri ile varantlar,

Takasbank para piyasası işlemleri,

Yatırım fonu katılma payları,

Borsalarda gerçekleştirilen türev araç işlemlerinin nakit teminatları ve primleri,

Kira Sertifikaları,

Kurulca belirlenen diğer yatırım araçları.

?Herhangi bir fon tercihinde bulunmak istemeyenler için şirketin katılımcı adına yatırım tercihini belirlemesi mümkün müdür?

Herhangi bir fon tercihinde bulunmayan katılımcılara plan kapsamında belirlenmiş standart fon sunulabilir. Standart fon olarak tanımlanan fon portföyünün;

Asgari yüzde altmışı, Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Türk Lirası cinsinden borçlanma araçlarında, gelir ortaklığı senetlerinde veya kira sertifikalarında,

Azami yüzde kırkı, Türk Lirası cinsinden mevduatta katılma hesabında, ters repoda, Takasbank para piyasası işlemlerinde, borsada işlem görmesi kaydıyla bankalar veya yatırım yapılabilir seviyede derecelendirme notuna sahip olan diğer ihraççılar tarafından ihraç edilen borçlanma araçlarında, Kurul kaydında bulunan kira sertifikalarında ya da İMKB 100 endeksindeki veya İMKB katılım endeksindeki hisse senetlerinde yatırıma yönlendirilir.

Hisse senetlerinde değerlendirilecek tutar fon portföyünün yüzde otuzunu aşamaz. Ters repo ve Takasbank para piyasasında değerlendirilecek tutar fon portföyünün yüzde ikisini aşamaz. Müsteşarlıkça yapılanlar hariç, tek bir ihraççı tarafından ihraç edilen borçlanma araçlarına ve kira sertifikalarına fon portföyünün yüzde onundan fazlası yatırılamaz.

?Katkı payı ödemeleri nasıl yapılabilir?

Katkı payları sözleşmelerde belirtilen ödeme araçları ile yapılabilir. Banka şubesine verilen hesaptan otomatik ödeme talimatı, kredi kartı gibi araçlar sıklıkla kullanılmaktadır.

?Katkı paylarımın fon dağılım oranlarını değiştirmek mümkün müdür?

Bireysel emeklilik hesabındaki birikimin ve ödenen katkı paylarının fonlar arasındaki dağılım oranları veya tutarları, bir yılda azami altı kez değiştirebilir.

?Fon dağılımı değiştirilebilir mi?

Bireysel emeklilik hesabındaki birikimin ve ödenen katkı paylarının fonlar arasındaki dağılım oranları veya tutarları, bir yılda azami altı kez değiştirilebilir.

?Bireysel Emeklilik Sistemi'ndeki birikimler haczedilebilir mi?

Katılımcının sistemde bulunduğu ay sayısı ile haciz, rehin veya iflas tarihinde brüt asgari ücret tutarının çarpımına karşılık gelen birikim tutarı nafaka borçları hariç olmak üzere haczedilmez, rehnedilemez ve iflas masasına dahil edilemez.

?Emeklilik yatırım fonu nedir?

Emeklilik yatırım fonu, emeklilik için ödenen katkı paylarının yatırıma yönlendirildiği bir yatırım fonudur. Emeklilik şirketleri tarafından kurulur, portföy yönetim şirketlerince yönetilir.

?Emeklilik yatırım fonunun diğer yatırım fonlarından farkı nedir?

Bu fonlar Bireysel Emeklilik Sistemi'ne ödenen katkı paylarının değerlendirilmesi için ve işletilmesi amacıyla özel olarak kurulur. Sadece Bireysel Emeklilik Sistemi'ne giren kişiler tarafından satın alınabilir. Emeklilik yatırım fonlarının elde etmiş olduğu kazançlara stopaj uygulanmamaktadır. Daha uzun vadeli yatırım stratejileri ile yönetilmektedir.

?Yatırım yapılan emeklilik fonlarıyla ilgili herhangi bir sınırlama var mı?

Hayır, tercih edilen fonlara herhangi bir asgari ve azami sınır olmaksızın yatırım yapılabilir. Bununla beraber, emeklilik planlarında hedef kitledeki katılımcıların risk getiri beklentileri doğrultusunda fonun stratejisine paralel olarak yatırım sınırlamaları bulunabilir.

?Emeklilik Yatırım Fonları, emeklilik sözleşmesinin türüne göre (grup veya bireysel emeklilik) değişir mi?

Fonlar, bireysel katılımcılara yönelik olarak bireysel emeklilik yatırım fonu ve fon paylarının emeklilik sözleşmesinde tanımlanmış katılımcı, kişi ya da gruplara tahsis edildiği grup emeklilik yatırım fonu şeklinde kurulabilir. Grup emeklilik yatırım fonları; işyeri veya belirli meslek grupları bazında, sektörel bazda ve Sermaye Piyasası Kurulu'nca uygun görülmek koşulu ile fon paylarının belirli kişi ya da gruplara tahsis edilmesi suretiyle oluşturulabilir.

?Fon dağılımı nasıl değiştirilir?

Katılımcı bireysel emeklilik hesaplarındaki birikimlerin ve ödediği katkı paylarının fonlar arasındaki dağılım oranlarını veya tutarlarını yılda en fazla 6 kez değiştirebilir. Bu yöndeki değişiklik talebi yazılı olarak veya şirketin çağrı merkezinden yahut şirketin internet sitesinde katılımcı adına oluşturulan güvenli sayfadan yapılır.

?Devlet katkısı başlangıç tarihi nedir?

1 Ocak 2013 tarihinden itibaren ödenen katkı payları için devlet katkısı hesaplaması yapılmaktadır.

?Hesaplanacak devlet katkısı için üst sınır var mı?

Evet, bir katılımcının bir takvim yılı içinde alabileceği devlet katkısı tutarı, ilgili yıla ilişkin brüt asgari ücret tutarının %25'ini geçemez. Limit hesabı katılımcı bazında yapılır.

?Katkı payı ödeyen ancak gelir vergisi ödemeyenler, devlet katkısı alabilir mi?

Evet, vergi mükellefi olsun olmasın bireysel veya gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmesine katkı payı ödenen herkes belirlenen limitler dahilinde devlet katkısından yararlanabilmektedir.

?Devlet katkısından faydalanmak için yapılması gereken nedir?

Devlet katkısından yararlanabilmek için katkı payı ödemesi yaptıktan sonra katılımcı tarafından yapılması gereken bir işlem bulunmamaktadır. Devlet katkısı hesaplaması ödenen katkı payları üzerinden otomatik yapılmakta, katılımcının herhangi bir beyanı ya da bildirimi aranmamaktadır.

?Kredi kartı ile katkı payı ödemelerinde, devlet katkısı kredi kartından çekim yapılır yapılmaz hesaplanır mı?

Hayır, katkı payı tahsilatının blokaj süresi sonunda nakden şirket hesaplarına intikal ettiği aya ilişkin devlet katkısı hesaplamasında dikkate alınacaktır.

?Ödenen katkı payına karşılık hesaplanan devlet katkısı, hesaba ne zaman yatırılır?

Devlet katkısı tutarı, katkı payı ödeme tarihini takip eden 3 ay içinde emeklilik hesabına şirket tarafından aktarılır.

?Vefat durumunda hesapta yer alan devlet katkısı devlete iademi edilir?

Bu durumda, katılımcı devlet katkısı hesabındaki tutarın tamamına hak kazanır. Bu tutar, katılımcı tarafından belirlenen lehtar ya da lehtarlara ödenir.

?Bireysel Emeklilik Sistemi'nde yeni dönem ne zaman başladı?

Bireysel Emeklilik Sistemi'nde (BES) yeni dönem, 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren uygulanmaya başladı.

?Bireysel Emeklilik Sistemi'nin yeni döneminde yapılan temel değişiklikler nelerdir?

BES'in yeni dönemiyle birlikte "devlet katkısı" uygulaması yürürlüğe girdi. Sistemde düzenlemelerin yapılmasını sağlayan yasa; hâlihazırda sınırlı araçlara yatırım yapabilen BES fonlarının altın, gayrimenkul yatırım fonu, anapara korumalı fon gibi araçlara yatırım yapması; mesafeli satışa olanak verilmesi gibi yenilikleri de barındırıyor.

?Bireysel Emeklilik Sistemi'nin eski dönemiyle yeni dönemi arasındaki farklar nelerdir?

Eski sistemde BES, sadece vergi avantajından faydalanan bordrolu kesim için avantajlı bir tasarruf aracıydı. Ancak yeni dönemde, devletin teşvik uygulamaları sayesinde artık serbest meslek sahibi, çiftçi, esnaf ve ev hanımı gibi bordrolu işlerde çalışmadığı için vergi avantajından yararlanamayan kesim için de avantajlı bir yapı kazandı. Yeni sistem; katılımcılar, katılımcı adayları ve şirketler için birbirinden önemli birçok avantaj sunuyor.

?Devlet katkısı nedir?

Devlet katkısı, BES katılımcılarının yatırdıkları katkı payı tutarının yüzde 25'i kadar ek bir tutarın katılımcının adına açılan ayrı bir hesaba aktarılması demektir.

?Devlet katkısı kimlere verilmektedir?

"Devlet katkısı, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı katılımcıların, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve bunların altsoyları tarafından ya da bu kişiler adına yatırılan katkı payları için vergi mükellefi olup olmadıklarına bakmaksızın veriliyor. Katılımcının yararlanabileceği azami devlet katkısı, ilgili takvim yılı için yıllık toplam brüt asgari ücretin %25'i ile sınırlıdır."

?Devlet katkısını katılımcılar nasıl tahsil etmektedir?

Devlet katkısı, 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren bireysel emeklilik katılımcılarının şirketleri tarafından açılan hesaplarına Hazine Müsteşarlığı tarafından aylık olarak yatırılmaktadır.

?Yeni Bireysel Emeklilik Sistemi'nde katılımcıların yararlanabileceği devlet katkısının bir sınırı var mıdır?

Yeni düzenleme ile BES'e yatırılan her katkı payının %25'i katılımcıların bireysel emeklilik hesabına devlet katkısı olarak eklenmektedir. Katılımcının yararlanabileceği azami devlet katkısı ilgili takvim yılı için, yıllık toplam brüt asgari ücretin %25'i ile sınırlıdır.

?1 Ocak 2013'ten daha önce Bireysel Emeklilik Sistemi'ne girenler de devlet katkısından yararlanabilecek mi?

Bireysel emeklilik katılımcıları, devlet katkısından 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren yararlanabilecek. Geçmiş dönemler için bir katkı sağlanmayacak.

?Devlet katkısının hak ediş süresi nedir?

Devlet katkısı, katılımcıların sistemde uzun süre kalmalarını teşvik etmek için getirilmiş, önemli bir uygulamadır. Bu yüzden sistemden erken ayrılma durumunda devlet katkısını hak etmek için de sınırlamalar getirilmiştir. 1 Ocak 2013 tarihinden sonra emeklilik sözleşmesinin sistemde geçirdiği sürenin üç yıldan altı yıla kadar olması durumunda katılımcı, devlet katkısı ve getirilerinin %15'ine, altı yıldan on yıla kadar olması durumunda %35'ine, on yıl ve daha fazla olması durumunda ise %60'ına hak kazanır. 10 yıldan fazla ve 56 yaşından sonra, yani emekliliğe hak kazandığında (ve vefat ya da maluliyet) ise devlet katkısının tamamına hak kazanır. Hesaplamalar, emeklilik sözleşmesi bazında yapılır.

?Devlet katkısı için yatırılan tutar nasıl değerlendirilmektedir?

Devlet katkısı, Emeklilik Gözetim Merkezi gözetiminde düzenlenmektedir. Yapılan katkı payları için emeklilik sözleşmelerine ayrı bir devlet katkısı hesabı tanımlanır ve devlet tarafından ödenecek tutar bu hesapta değerlenir. Devlet katkısı, diğer katkı payları gibi Takasbank'ta katılımcı adına saklanır ve emeklilik yatırım fonlarında değerlendirilir. Ancak devlet katkısının yatırılacağı emeklilik yatırım fonu türleri Hazine Müsteşarlığı tarafından belirlenir.

?Bireysel Emeklilik Sistemi'nde birden fazla sözleşmesi olanların devlet katkısından yararlanmak için bir bildirim yapması gerekir mi?

Katılımcının birden fazla sözleşmesi için devlet katkısından yararlanmada herhangi bir bildirim yapmasına gerek yoktur.

?Bireysel Emeklilik Sistemi katılımcıları, birden fazla sözleşmesi bulunması durumunda tüm sözleşmeleri için devlet katkısı alabilecek mi?

Katılımcıların tüm sözleşmeleri için yapmış olduğu katkı paylarının toplamının %25'ine denk gelen tutar, yıllık brüt asgari ücretin %25'ini geçmeyecek şekilde devlet katkısı olarak eklenir.

?Bireysel Emeklilik Sistemi'nden ayrılarak yeniden sisteme girmek isteyen katılımcılar da devlet katkısından yararlanabilecek mi?

29 Mayıs 2012'de sistemde yer alıp 29 Haziran 2012'den sonra iki yıl içinde emeklilik sözleşmesini sonlandıran katılımcılar 31 Aralık 2014'e kadar BES'e yapacakları katkı payları için devlet katkısı alamayacaktır.

?Bireysel Emeklilik Sistemi'nin yeni döneminde vergi kesintisi uygulaması nasıldır?

Vergi kesintisi, sadece getiriler üzerinden uygulanmaktadır.